Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh và phương pháp điều trị

Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh có thể nhận biết thông qua các biểu hiện thông thường như màu da, cân nặng của trẻ. Đồng hành cùng Vtfoods với bài viết sau đây để tìm hiểu chi tiết biểu hiện, cách ngăn ngừa và phương pháp điều trị tình trạng dư sắt ở trẻ ba mẹ nhé!

1/ Trẻ sơ sinh cần bao nhiêu sắt là đủ?

Sắt là vi chất quan trọng mà bất kỳ trẻ sơ sinh nào cũng không thể thiếu bởi nó giữ vai trò quan trọng trong việc kích thích sự phát triển của hồng cầu từ đó đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ. Cơ thể không hấp thụ đủ sắt sẽ làm quá trình sản sinh máu bị chậm lại và khiến bé chán ăn.

Mặc dù vậy, dư thừa sắt cũng gây ra một số tác hại cho sức khỏe của trẻ. Để có thể nhận biết chính xác dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh, ba mẹ cần biết và hiểu rõ nhu cầu sắt của trẻ hằng ngày, cụ thể:

• Đối với trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn hoặc bú sữa mẹ 1 phần: Kể từ khi được 4 tháng tuổi cho tới khi có thể ăn dặm, mỗi ngày trẻ cần được cung cấp 1 miligam sắt/kg trọng lượng cơ thể.
• Đối với trẻ bú sữa công thức: Sữa công thức chứa rất nhiều các loại khoáng chất cần thiết, trong đó bao gồm cả sắt. Do đó, nếu trẻ bú sữa công thức hoàn toàn, mẹ không cần bổ sung sắt cho trẻ.
• Đối với trẻ từ 7 – 12 tháng tuổi: Mỗi ngày trẻ cần được cung cấp 11 miligam sắt.
• Đối với trẻ trên 12 tháng tuổi: Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, mỗi ngày trẻ cần được cung cấp từ 7 – 10 miligam sắt.
• Đối với trẻ sinh non: Mỗi ngày, trẻ cần được cung cấp khoảng 2 miligam sắt/trọng lượng cơ thể. Tuyệt đối mẹ không nên bổ sung cho trẻ quá 15 miligam sắt/ngày khiến trẻ sơ sinh dư sắt.

7 tháng tuổi, trẻ cần bổ sung 11mg sắt mỗi ngày

2/ Nguyên nhân thừa sắt ở trẻ sơ sinh

Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh xuất phát từ đâu? Thừa sắt là hiện tượng hàm lượng sắt trong cơ thể vượt quá nhu cầu cần thiết. Sắt cũng là một kim loại nặng như nhôm, chì hay thủy ngân nên rất khó để bài tiết. Hệ thống gan thận của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, do đó, nếu hấp thụ quá nhiều sắt, trẻ sẽ có nguy cơ rất cao bị ngộ độc và khiến các cơ quan như tuyến tụy, tuyến yến, tim, gan,… bị tổn thương.

Sau đây là 3 nguyên nhân chính gây ra dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh:

Trẻ sơ sinh dư sắt do di truyền

Nếu trẻ bị đột biến gen HFE di truyền, khi sinh ra, trẻ sẽ không thể tự điều tiết sắt. Để có thể phát hiện kịp thời tình trạng này, mẹ cần làm xét nghiệm đo lường ferritin có trong huyết thanh và mẫu bệnh sinh thiết gan của trẻ.

Thiếu hồng cầu có thể là nguyên nhân khiến trẻ bị thừa sắt

Trẻ sơ sinh dư sắt do vấn đề bệnh lý

Một số bệnh như thiếu hồng cầu, thiếu men G6PD, bệnh gan,…. cũng có thể gây nên dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh.

Trẻ sơ sinh thừa sắt do bổ sung quá liều

Hấp thụ lượng sắt vượt quá nhu cầu cần thiết sẽ dẫn đến tình trạng thừa sắt ở trẻ. Có rất nhiều trường hợp trẻ nhỏ uống nhầm viên bổ sung sắt của người lớn hoặc thực đơn hằng ngày chứa quá nhiều sắt, do đó hiện tượng này hoàn toàn có thể xảy ra.

3/ Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh

Làm cách nào để nhận biết tình trạng thừa sắt ở trẻ? Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh mà ba mẹ có thể nhận biết bao gồm:

Dấu hiệu thừa sắt sớm

• Trẻ mệt mỏi, thể trạng yếu, cơ thể suy nhược, quấy khóc liên tục do quá trình hấp thu dinh dưỡng bị rối loạn.
• Da trẻ có màu đồng hoặc đậm màu do hàm lượng sắt dư thừa tích tụ lại dưới da.
• Trẻ thường xuyên bị đau bụng không rõ nguyên nhân, bị táo bón, đầy hơi. Đây cũng là dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh rất phổ biến.
• Trẻ bị đau khớp, viêm khớp do tích tụ sắt lâu ngày.
• Trẻ dễ mắc các bệnh lý thường gặp do mất cân bằng dinh dưỡng làm giảm sức đề kháng khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào cơ thể.
• Trẻ thường xuyên căng thẳng, sợ hãi và có xu hướng chống đối do gặp các vấn đề về thần kinh.

Thừa sắt khiến quá trình hấp thu dinh dưỡng bị rối loạn, làm trẻ quấy khóc

Dấu hiệu thừa sắt muộn

• Trẻ bị tiểu đường.
• Trẻ bị suy tim.

4/ Dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh có đáng lo không?

Nếu không được phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời, các dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh sẽ chuyển nặng, cụ thể:

• Hàm lượng đường huyết tăng: Quá trình tổng hợp insulin sẽ gặp khó khăn do cơ thể chứa quá nhiều sắt trong thời gian dài. Một khi đường huyết tăng, trẻ sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường.
• Suy tim: Quá trình lưu thông máu sẽ bị cản trở nếu cơ thể bị thừa sắt, dẫn đến chứng rối loạn nhịp tim hay thậm chí là suy tim.
• Rối loạn thần kinh: Dư sắt khiến tâm trí trẻ trở nên mệt mỏi, từ đó khiến trẻ mắc một số bệnh thần kinh như ADHS, Parkinson, Alzheimer hay xuất hiện những hành vi bạo lực và có xu hướng chống đối xã hội.
• Suy gan, ung thư gan: Thừa sắt có thể khiến cơ thể tạo áp lực lên gan, tăng cường quá trình oxy hóa mô gan dẫn đến tổn thương nội tạng. Đây chính là nguyên nhân chính khiến trẻ có nguy cơ cao bị suy gan và ung thư gan.
• Mắc các bệnh truyền nhiễm mãn tính: Sắt có vai trò vận chuyển oxy trong cơ thể. Do đó, thừa sắt sẽ là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập, sinh sôi và phát triển, khiến trẻ mắc các bệnh lý truyền nhiễm mãn tính.

Ngoài ra, nếu các dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh bao gồm nôn mửa, táo bón, tiêu chảy hay đi phân sẫm màu và căng bụng kèm theo hiện tượng thừa sắt kéo dài, trẻ có thể bị hạ đường huyết, xuất huyết và cuối cùng là tử vong. Nếu ba mẹ thấy xuất hiện những triệu chứng này, hãy đưa trẻ tới bệnh viện ngay lập tức.

5/ Điều trị thừa sắt ở trẻ sơ sinh

Trong trường hợp phát hiện dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh, ba mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện kiểm tra trong thời gian sớm nhất. Dưới đây là một số biện pháp xét nghiệm và điều trị tình trạng thừa sắt ở trẻ nhỏ:

• Truyền thải sắt – lấy máu: Mỗi tuần, các bác sĩ sẽ lấy máu trẻ từ 1 – 2 lần. Tần suất truyền thải sắt sẽ giảm dần và ngưng hẳn khi hàm lượng sắt trong cơ thể trẻ trở lại trạng thái bình thường. Lưu ý, sau mỗi lần lần máu, ba mẹ cần cho trẻ uống thật nhiều nước.
•  Sử dụng thuốc: Trong trường hợp cần thiết, các bác sĩ sẽ chỉ định cho trẻ dùng thuốc để hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm.
• Mở tĩnh mạch: Nếu dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh ở giai đoạn muộn và trẻ có biểu hiện bị tiểu đường, suy tim, suy gan,… thủ thuật này sẽ được các bác sĩ áp dụng.
• Uống thuốc nhuận tràng cường độ mạnh: Nếu trẻ sơ sinh có thể thở và sinh hoạt bình thường, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng biện pháp này.
• Đào thải sắt qua tĩnh mạch: Để thải sắt qua đường nước tiểu, trẻ sẽ được tiêm các loại thuốc chứa deferoxamine mesylate. Thông thường, thời gian điều trị sẽ không quá 24 giờ.

Lấy máu cho trẻ để điều trị tình trạng thừa sắt

6/ Biện pháp phòng ngừa thừa sắt ở trẻ sơ sinh

Sau khi chia sẻ về các dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh, nội dung cuối cùng, AVAKids sẽ giúp ba mẹ hiểu thêm về các biện pháp phòng ngừa tình trạng này:

• Chỉ bổ sung sắt khi trẻ thiếu sắt: Thông thường, trẻ dưới 3 tháng tuổi sinh đủ ngày đủ tháng một cách khỏe mạnh, ba mẹ không cần bổ sung sắt cho trẻ. Để biết trẻ có thiếu sắt hay không, ba mẹ có thể đưa trẻ tới bệnh viện để xét nghiệm. Nếu trẻ xanh xao, còi cọc và kết quả trả về có chỉ số đường huyết quá thấp, trẻ mới cần được bổ sung thêm sắt.
• Bổ sung sắt cho trẻ theo đúng liều lượng: Tùy vào độ tuổi và thể trạng, nhu cầu sắt của mỗi trẻ sẽ khác nhau. Ba mẹ có thể bổ sung sắt cho bé thông qua các loại thực phẩm giàu sắt hay các viên uống chức năng trong trường hợp cần thiết.
• Đa dạng trong phương pháp bổ sung sắt: Nhiều ba mẹ có quan điểm chỉ cần bổ sung sắt cho trẻ qua các viên uống (vitamin và khoáng chất…). Tuy nhiên, sự thật là hàm lượng sắt cần thiết cho trẻ sẽ bao gồm tất cả các đường mà trẻ hấp thụ vào cơ thể. Do đó, nếu mẹ chỉ tính lượng sắt trong viên uống mà bỏ qua hàm lượng trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày (sữa bột, phô mai…), khả năng cao bé sẽ bị thừa sắt.
• Tuyệt đối tuân thủ các chỉ định của bác sĩ: Để có cái nhìn chính xác về tình trạng thiếu sắt của trẻ, tốt nhất ba mẹ nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia.

Thừa sắt cũng có mức độ nghiêm trọng không kém thiếu sắt bởi nó để lại những biến chứng nguy hiểm và rất có thể sẽ khiến trẻ tử vong. Do đó, nếu thấy dấu hiệu thừa sắt ở trẻ sơ sinh, ba mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện để có biện pháp can thiệp kịp thời.

Nguồn: Avakids